Waarom we een stichting oprichtten

Datawijsheid is broodnodig

In ons dagelijks leven delen we aan de lopende band data, doordat digitale technologie steeds verder verweven raakt met onze samenleving. Zo gingen we in een paar jaar tijd van contant betalen, naar pinnen met een pinpas, naar betalen met je telefoon of zelfs smart horloge. Dat we daardoor constant data delen, hebben we niet altijd door. Data begeeft zich namelijk ‘achter’ onze schermen.

Daarnaast worden kritische vaardigheden, zoals begrijpen dat algoritmen zoekresultaten beïnvloeden en herkennen hoe verschillende representaties mensen beïnvloeden in hun wereldbeeld, nog weinig belicht. Dat komt doordat er niet veel bekend is over hoe deze vaardigheden het beste aangeleerd kunnen worden.

En dat terwijl data en digitale technologie een enorme impact hebben op ons leven, zowel in positieve als negatieve zin. Betalen werd steeds makkelijker, maar phishing tegelijkertijd ook. Bewustzijn daarvan, ofwel digitaal bewustzijn, is daarom broodnodig. Sterker nog, digitaal bewustzijn is een vereiste voor maatschappelijke participatie.

Datawijsheid onder kinderen

Ook op basisscholen is onvoldoende aandacht voor digitale vaardigheden, waaronder datawijsheid. Zo blijkt uit de Monitor Digitale Geletterdheid dat leerkrachten in het primair onderwijs de digitale geletterdheid van hun leerlingen in 2021 gemiddeld een 6 geven. Volgens 66% is de noodzaak (zeer) groot om leerlingen (verder) digitaal geletterd te maken. Bovendien blijven thema’s als online veiligheid (35% besteedt aandacht aan dit aspect), privacy (31%) en techniek en technologische innovaties (11%) onderbelicht. ICT-basisvaardigheden krijgen gemiddeld genomen veel meer aandacht; het zoeken en vinden van betrouwbare informatie wordt door 61% van de docenten behandeld en tekstverwerken en presentatieprogramma’s door 44%.

Digitaal bewustzijn en kansenongelijkheid

Ondertussen is datawijsheid niet voor iedereen even vanzelfsprekend. Mensen die al een voorsprong hebben in de samenleving zijn doorgaans ook degenen die de mogelijkheden van digitalisering weten te benutten, zo constateerde Kennisnet in 2020. Er zijn nu al grote verschillen in digitale vaardigheden tussen kinderen en een belangrijke oorzaak van deze verschillen is gezinsinkomen. Bij 10 t/m 12-jarigen heeft de mate waarin ouders helpen bij het installeren en gebruiken van digitale media bovendien een positief effect op digitale vaardigheid. Ook daarin speelt kansenongelijkheid een rol: hoe hoger het opleidingsniveau van ouders, hoe vaker zij hun kinderen assisteren.

Dit alles leidt tot een samenleving waarin bestaande kansenongelijkheid vergroot dreigt te worden door digitalisering. Voor kansengelijkheid en participatie in de informatiesamenleving is het essentieel dat mensen in gelijke mate kunnen profiteren van de voordelen van digitalisering, en zich kunnen weren tegen de risico’s ervan.

Van data naar doen

Wij maken werk van deze uitdaging door en mensen van jong tot oud (van 9 tot 86 jaar) en maatschappelijke organisaties datawijs te maken.Datawijsheid houdt in: op basis van je eigen normen en waarden om kunnen gaan met data, oftewel bewust data delen op een manier die bij jou past. Daarvoor is nodig dat je weet wat data is, wat er de kansen en risico’s van zijn, welke mogelijkheden er zijn om meer grip te krijgen op data, en hoe je kunt omgaan met data op een manier die bij jou past.Hoe doen we dat? Door les te geven op basisscholen en BSO’s, op middelbare scholen, aan studenten, werkenden én ouderen. We leggen op een toegankelijke manier uit hoe de datawereld in elkaar steekt en helpen mensen hun eigen data-pad te bepalen.

Samenwerken met de Datahub

De Datahub streeft ernaar om datakennis toegankelijk te maken voor de maatschappij. Dat doen we door mensen van jong tot oud (van 9 tot 86 jaar) en maatschappelijke organisaties datawijs te maken, in de vorm van voorlichting en ondersteuning bij projecten. We zouden geen ‘hub’ zijn als we dat niet samen met partners zouden doen.

Wil jij of je organisatie ons helpen om mensen en organisaties datawijs te maken? Heb je vragen of ideeën? Dan horen we graag van je!

1x per maand data insights, praktijkcases en een kijkje achter de schermen ontvangen?

Meld je aan voor onze maillijst en blijf 'up to data':